“Para nasıl değerlendirilir?” sorusu, birikimlerini korumak ve artırmak isteyen herkesin aklını kurcalayan önemli bir konudur. Özellikle küçük yatırımcılar; beyaz-mavi yaka çalışanlar, ev hanımları ve gençler için bu soru daha da anlam kazanır. Çünkü tasarruf edilen parayı doğru bir şekilde değerlendirmek, geleceğe güvenle bakmanın, yere daha sağlam basmanın temel adımlarındandır. Bu rehberde; altın, döviz ve mevduat gibi farklı yatırım araçlarını herkesin anlayabileceği sade bir dille ele alacağız. Amacımız, güvenilir kaynaklardan edinilen bilgileri kısa ve anlaşılır şekilde sunarak; hangi yatırım aracının hangi avantajlara sahip olduğunu, hangi riskleri barındırdığını açıklamak. Böylece paranızı en doğru şekilde nasıl değerlendirebileceğinizi öğrenmiş olacaksınız.

Bu içerik yatırım tavsiyesi değildir. Yatırım kararlarınızı alırken profesyonel destek almanız önerilir.

1- Altın yatırımı

Altın, yüzyıllardır güvenli liman olarak görülen popüler bir yatırım aracıdır. Fiziksel altın (külçe, sikke veya ziynet) ya da bankalarda altın hesabı şeklinde değerlendirilebilir. Altının en büyük özelliği devlet veya merkez bankası garantisi olmadan bile değer taşımasıdır. Ekonomik belirsizlik ve enflasyon dönemlerinde altının fiyatı genelde yükselir. Bu sayede tasarruflarınızın değerini korumak için altın tercih edilebilir.

• Finansal güvenlik sağlama: Altın belirsizlik dönemlerinde değerini koruyabilen bir güvenli limandır. Böylece diğer varlıkların değeri düşerken altına yatırım riski azalır.
• Enflasyona karşı koruma: Altın genelde enflasyonla birlikte değer kazanır. Uzun vadede altın fiyatları, fiyat artışları karşısında bir koruma sağlar. Bu nedenle enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde altın yatırımcıya güç kazandırabilir.
• Portföy çeşitlendirme: Altın, hisse senedi veya döviz gibi varlıklardan farklı hareket eder. Yatırımlarınızı altınla çeşitlendirmek, tek bir varlıktaki düşüşlerin tüm birikiminizi etkilemesini engeller.

Altına yatırım yapmanın yolları: Gram, çeyrek, tam altın gibi fiziksel altın alabileceğiniz gibi; bankaların vadeli-altın hesapları veya KAD-SİS (altın depolama sistemleri) üzerinden altın da alabilirsiniz. Örneğin Ziraat Bankası’na göre, vadeli altın hesaplarında birikimleriniz gram cinsinden değerlendirilir ve dilediğiniz an nakde çevrilebilir. Bankalarda altın hesabı açmak, altının güvenli kasalarda saklanmasını sağlar ve döviz hesabından altın alış-satışı yapmayı kolaylaştırır. Altın satın alırken güncel fiyatları takip etmek ve güvenilir satıcı seçmek önemlidir. Altının dezavantajları arasında fiyat oynaklığı ve işçilik maliyeti sayılabilir, ancak uzun vadeli birikimde bu etkiler genellikle azalmaktadır.

2- Döviz yatırımı

Döviz yatırımı, farklı ülkelerin para birimlerine yatırım yapmaktır. Türkiye’de en çok Amerikan Doları (USD), Euro (EUR) ve İngiliz Sterlini (GBP) tercih edilir. Dövize yatırım Paranızın değer kaybına karşı korunmasını sağlayabilir. Örneğin, yüksek enflasyon dönemlerinde TL’nin değer kaybetmesi döviz kurlarını yükseltir. Bu durumda dolar veya euro tutanların birikimleri de TL karşılığında artış gösterir. Mahfi Eğilmez’in belirttiği gibi, yüksek enflasyon ortamında TL mevduat faizleri enflasyonun altında kaldığında tasarruflar eriyebilir. Bu tip dönemlerde döviz tutmak, TL’den daha yüksek reel getiri sağlayabilir.

“Eğer bankaların mevduat sahiplerine vereceği faiz enflasyonun altında kalırsa o zaman ‘paradan kaçma eğilimi’ başlar. Bazı kişiler ve kurumlar, paralarını, değeri sürekli düşen ulusal parada tutmak yerine yabancı para mevduata geçerler.”

Kaynak: www.mahfiegilmez.com/2025/05/faizi-degistirmemek-dogru-muydu.html

Döviz yatırımı en azından iki şekilde yapılır: Vadeli veya vadesiz döviz hesapları açmak, ya da borsa üzerinden döviz vadeli işlemlerine katılmaktır. Vadeli döviz hesaplarında banka belirli süreye göre faiz verir; vadesiz TL’ye göre düşük faiz vardır. Döviz kurlarının yükseleceğine inanıyorsanız, döviz mevduat hesapları riskten korunma sağlar. Öte yandan, kurlar dalgalı olabileceği için döviz yatırımı risklidir. Kur yükselirse kazanç sağlarsınız, düşerse kayıp yaşayabilirsiniz.

• Popüler dövizler: Türkiye’de genellikle USD, EUR ve GBP tercih edilir. Dolar ve euro küresel rezerv para birimleri olduğu için daha yaygındır.
• Kurlardaki dalgalanma: Döviz alırken kurların sürekli değiştiğini unutmayın. Döviz kuru yükselirse kâr edersiniz, düşerse zarar edersiniz. Döviz hesabı açmadan önce gelecek beklentilerini ve ekonomik gelişmeleri takip edin.
• Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat: Döviz birikiminiz varsa, bunları TL’ye çevirerek kur korumalı vadeli hesaplar açabilirsiniz. Bu hesaplarda döviz veya altın bakiyesi TL vadeli mevduata dönüştürülür. Vade sonunda kurlar yükselmişse kur artışından, yükselmemişse vadeli mevduat faizinden yararlanırsınız. Böylece hem TL faizinden hem de döviz kuru değişiminden ek getiri elde edebilirsiniz.

3- Mevduat yatırımı

Vadeli mevduat hesapları, tasarruflarınızı bankaya yatırarak faiz geliri elde etmenin en klasik yoludur. Bankaların vadeli mevduatlarına (TL veya döviz) çeşitli vadelerde (30 gün, 3 ay, 6 ay, 1 yıl vb.) faiz verilir. Bu yatırım türü genellikle en düşük risk seviyesine sahip araçlardan biridir. Örneğin Yapı Kredi’ye göre, vadeli mevduat hesabı “birikimleriniz için risksiz bir getiri sağlar”. Mevduat faizi sabit ve garantilidir; vade sonuna kadar TL ya da döviz cinsinden belirlenen faizi alırsınız. Böylece hem ana paranız büyük ölçüde korunur hem de düzenli faiz geliri elde edersiniz.

• Düşük risk: Mevduat, eğer vade sonuna kadar paraya dokunmazsanız, Hazine garantisi (TL mevduatlarda %100’e varan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu güvencesi) ile korunur. Bankalar yüksek getiri riski olan ürünler yerine stabil faiz verir.
• Öngörülebilir getiri: Faiz oranı baştan bellidir. Yatırımınızın vadesine ve bankanın ilan ettiği faize göre ne kadar kazanacağınızı önceden bilirsiniz. Bu, bütçe planlaması için kullanışlıdır.
• Farklı vade ve para cinsi: TL veya döviz; kısa, orta veya uzun vadeli hesaplar açabilirsiniz. Uzun vade genellikle daha yüksek faiz getirir. Ayrıca, bazı bankalar dolar/euro mevduatına da faiz verebilir.
• Kur riski yok: Vadeli TL mevduatı seçerseniz, döviz yatırımlarındaki gibi kur riskiniz olmaz. Faiziniz sabit şekilde TL cinsinden ödenir. Bu nedenle enflasyon düzeyine göre reel getirisi negatif de çıkabilir; enflasyonun üzerinde faiz vermediği sürece real anlamda kayba neden olabilir.

Vadeli mevduat hesaplarını değiştirmek (erken kapatmak) isterseniz genellikle ceza uygulanır ve anapara kaybı yaşanabilir. Bankalararası yüksek faiz dönemlerinde mevduat çekme davetleri olabilir. Mevduat yatırımı, küçük tasarruf sahipleri için basit ve güvenli bir değerlendirme yoludur.

4- Dövizden dönüşümlü kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı

Döviz veya altın birikimi olan yatırımcılar için kur korumalı TL mevduat hesapları özel bir seçenektir. Bu hesap türünde elinizdeki döviz veya altın bakiyesi, TL vadeli mevduat açmak için kullanılır. Vade sonunda kur seviyesi önemli olur: TCMB tarafından ilan edilen döviz alış kuru ile hesabı açtığınız döviz kuru karşılaştırılır. Eğer vade sonunda kurlar, başlangıçtaki kurun üzerinde ise bu fark yatırımcının getirisine eklenir. Kur artmamışsa, size vadeli mevduat faiz oranı uygulanır.

Özetle, kur korumalı TL hesabı şunları sunar:

• Yüksek TL faizi kazanma imkânı (normal vadeli mevduat faizi).
• Döviz kurundaki yükselişten sağlanan farktan da yararlanma şansı.

Bu sayede, bir anlamda hem TL faizi hem de döviz kuru artışı cazipsa ekstra getiri sağlamış olursunuz. Türkiye’de birçok banka bu tür hesaplar sunar (dövizden dönüşümlü kur korumalı mevduat hesabı). İşleyiş basittir: Örneğin elinizde 5.000 USD varsa, bu tutarı bankaya yatırarak TL mevduata çevirirsiniz. Vade sonu USD kuru yüksek çıkarsa, normal faiz + kur farkı kazanırsınız. Döviz değeri düşükse, en az faiz garantiniz vardır. Bu araç, dövize yatırımını korumak ve TL faizinden yararlanmak isteyenlere uygundur.

5- VİOP (Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası)

Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası (VİOP), Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören türev piyasadır. Burada hisse senetleri, döviz, altın, endeksler gibi birçok varlık için vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri alınıp satılır. VİOP’a katılım, ileri düzey yatırımcılar için uygundur. Çünkü burada kaldıraçlı işlemler ve yüksek risk vardır.

VİOP’un avantajları ve özellikleri şunlardır:

• Hedging (Riskten korunma): İşlemlerden biri riskten korunma (hedging) amaçlıdır. Örneğin döviz kuru riskiniz varsa vadeli dolar kontratı alarak kur riskinizi azaltabilirsiniz.
• Kaldıraçlı işlem imkânı: VİOP’ta küçük bir teminatla büyük tutarlarda pozisyon alabilirsiniz. Bu potansiyel olarak getiriyi artırabilir, ancak aynı oranda kayıp riskini de büyütür.
• Likidite ve çeşitlilik: Borsa İstanbul’da işlem gören birçok enstrüman (hisse senedi endeksleri, döviz kurları vb.) üzerine sözleşme yapılabilir. Bu çeşitlilik yatırımcılara farklı portföyler oluşturma imkânı sunar.

Ancak VİOP yüksek risk içerir. Kaldıraç yüzünden küçük fiyat hareketleri büyük zararlara yol açabilir. Bu piyasada işlem yapmadan önce finansal okuryazarlık ve deneyim önemlidir. Kesin bir getiri garantisi yoktur ve yatırdığınız teminatı kaybetme riski bulunur. Yeni başlayanların doğrudan VİOP’a girmeleri genelde tavsiye edilmez; önce spot piyasaları (hisse veya döviz gibi) öğrenmek gerekir.

6- Hisse senedi yatırımı

Hisse senetleri, bir şirketin ortaklık paylarını temsil eder. Hisse senedi yatırımı ile bir şirketin ortağı olur ve şirketin karına ortak olma hakkı elde edersiniz. Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem gören birçok şirketin hissesi vardır. Hisse senetlerinin değeri, şirketin performansına, sektör ve makro ekonomik faktörlere bağlı olarak dalgalanır. Bu nedenle hisse senedi yatırımı yüksek risk-yüksek getiri potansiyeline sahiptir.

Hisse senedi yatırımı yaparken dikkat etmeniz gerekenler:

• Uzun vadeli düşünün: Hisse senedi fiyatları kısa vadede çok oynak olabilir. Genelde uzun vadeli (örneğin 5 yıl ve üzeri) yatırım düşünülürse, şirketlerin kar büyümesi hisseye yansır.
• Temettü geliri: Bazı şirketler yıl sonunda kar payı (temettü) dağıtır. Hisse tutmak, sadece fiyat artışından değil temettü gelirinden de kazanç sağlar.
• Araştırma yapın: Hisse seçerken şirketin finansal durumu, faaliyet alanı ve gelecek potansiyelini araştırmak önemlidir. Temkinli yatırımcılar portföyünü birden fazla hisseye dağıtarak (diversifikasyon) riski azaltır.
• Borsa riski: Piyasa genelinde yaşanan dalgalanmalara açıksınız. Örneğin ekonomide kötü haberler veya şirket özelinde olumsuz gelişmeler hisse fiyatını düşürebilir.

Hisse senedi yatırımı, sabırlı ve bilgi isteyen bir süreçtir. Kolay para kazanma aracı değildir; piyasa takibi, şirket bilançolarının incelenmesi gibi çaba gerektirir. Ancak doğru hisseler uzun vadede iyi kazandırabilir.

7- Repo

Repo (ters repo da vardır) yatırımı, kısa vadeli sabit getirili bir yatırım aracıdır. Türkçesi Geri Alım Anlaşması anlamına gelen repo işlemlerinde, bir yatırımcı devlet tahvili veya hazine bonosunu bir bankaya veya Borsa İstanbul’a belirli süreyle geçici olarak verir, karşılığında nakit alır. Vade sonunda menkul kıymeti geri alır ve anaparaya ek faiz kazanır. Yani yatırımcı, menkul kıymeti teminat göstererek kısa vadeli borç verir.

Repo yatırımlarının özellikleri:

• Düşük risk: Repo genellikle devlet tahvili veya bono teminatlı olduğu için risksiz kabul edilir. Faiz riski çok düşüktür.
• Kısa vade: Genellikle birkaç gün ile birkaç ay arası vadelerde kullanılır. Günlük veya haftalık repo işlemleri yaygındır.
• Getiri: Repo faiz oranları vadeye göre değişir. Risk düşük olsa da uzun vadeli mevduattan genellikle daha düşük getiri sunar.
• Likidite: Vadeli mevduata göre daha yüksek likiditedir. Vadesi kısa olduğundan nakde dönmek kolaydır.

Kısaca, repo kısa vadeli, düşük riskli bir yatırım seçeneğidir. Büyük kurumlar, fonlar ve bankalar sıklıkla repo işlemine girer. Küçük tasarruf sahiplerinin repo işine doğrudan girmesi zordur; genellikle finans kuruluşları veya repo fonları aracılığıyla dolaylı katılım sağlanır.

8- Yatırım Fonu

Yatırım fonu, birçok kişinin tasarrufunu bir araya getirip profesyonel yönetim altında değerlendiren bir havuzdur. Fonlar hisse senedi, tahvil, altın, döviz gibi farklı araçlar içerebilir. Örneğin bir hisse fonu sadece hisse senetlerinden, bir tahvil fonu ise devlet veya özel sektöre ait tahvillere yatırım yapar. Hatta karma fonlar tümü karıştırıp portföyü dengeler.

Yatırım fonlarının avantajları:

• Profesyonel yönetim: Uzman portföy yöneticileri varlık dağılımını yapar ve işlemleri gerçekleştirir. Yatırımcı tek tek seçimle uğraşmak zorunda kalmaz.
• Çeşitlendirme: Bir fon portföyü, tek bir varlığa bağlı kalmayıp, riskleri farklı varlıklar arasında dağıtır. Örneğin bir hisse fonunda onlarca şirketten pay olabilir.
• Düşük giriş tutarı: Fonlara genelde düşük miktarla (örneğin 100-500 TL gibi) yatırım yapabilirsiniz. Böylece küçük birikimler de yatırım imkânına kavuşur.
• Avantajlı vergi/komisyon: Bazı fon türlerinde stopaj avantajları bulunabilir. Fon komisyonları ve yönetim giderlerini göz önünde bulundurmak gerekir.

Ancak yatırım fonu da risk içerir: Fonun değeri, içinde yer aldığı varlıkların toplam performansına göre dalgalanır. Ayrıca yönetim ücretleri vardır. “Yatırım fonu” ile paranızı birikim hesabından farklı alanlarda dağıtabilir, tek bir tuşa basarak portföyünüzü çeşitlendirmiş olursunuz. Uzun vadeli bir tasarruf planıyla fon yatırımını düşünebilirsiniz.

9- Emlak-gayrimenkul alımı

Güvenli bir yatırım olarak görülen gayrimenkul yatırımı, fiziksel varlık olan ev, işyeri veya arsa satın almayı kapsar. Türkiye’de insanlar tarih boyunca birikimlerini ev ya da arazi gibi taşınmazlarda değerlendirip kira geliri elde etmişlerdir. Gayrimenkulün enflasyona karşı dayanıklı olduğu kabul edilir. Genellikle fiyatlar yükseldiği için enflasyonun üzerinde prim yapabilir.

Gayrimenkul yatırımının avantajları:

• Değer artışı: Zamanla ev veya arsa değeri artabilir. Uzun vadede iyi bir koruma sağlar.
• Kira geliri: Alınan konut veya dükkân kiraya verilerek düzenli gelir elde edilir. Bu, mülkün maliyetini amorti ettirir.
• Konut ihtiyacı: Kendi kullanımınız için de ev alınabilir; kira ödemek yerine yatırımınıza döner.

Dezavantajları:

• Likidite düşük: Gayrimenkul nakde çevirmek zaman alır; hemen satmak zor olabilir.
• Yüksek maliyet: Tapu masrafı, emlak vergisi, bakım-onarım, kiracı bulma gibi ek harcamalar vardır.
• Düşük çeşitlendirme: Büyük tutar gerektirdiği için yatırımı tek alana koyarsınız; bu da risk oluşturur (örneğin lokasyon riski).

Son gelişmelerde gayrimenkul sertifikaları gibi araçlar da devreye girdi. Anadolu Ajansı’na göre, yeni uygulamayla küçük yatırımcılar bile küçük paylar alarak büyük projelere girebiliyor. Örneğin bir konutun paylara bölünerek halka arz edilmesiyle, az birikimlerinizle bile gayrimenkule ortak olabilirsiniz. Gayrimenkul sertifikaları Borsa İstanbul’da hisse senedi gibi işlem görür. Bu sayede geleneksel gayrimenkul yatırımı daha ulaşılabilir hâle gelmiştir.

10- Araç yatırımı

Araç yatırımı, otomobil veya motosiklet gibi taşıt araçlarına para yatırmayı ifade eder. Bu genellikle ikinci el araç alıp değerlenince satma (flipping) veya bazı özel modelleri koleksiyon amaçlı elde tutma şeklinde olur. Örneğin klasik arabalar veya özel üretim otomobiller zamanla değer kazanabilir.

Faydaları:

• Araç değerli ve taşınabilir bir varlıktır.
• Kiralamak veya paylaşım uygulamalarına vermek de ek gelir sağlayabilir.

Riskleri/Dezavantajları:

• Değer kaybı: Çoğu yeni otomobil satın aldıktan sonra hızla değer kaybeder. Sıfır bir arabayı aldığı fiyatına satmak mümkün olmayabilir.
• Masraf: Sigorta, bakım-onarım, vergi gibi giderleri vardır. Aracın amortismanını da hesaba katmak gerekir.
• Karşılaştırma: Araç yatırımı genelde gayrimenkule göre daha oynaktır. Sadece nadir ve koleksiyon modelleri uzun vadede değer kazanabilir.

Araç yatırımı, genel olarak bir yatırımcı için yüksek risk içerir. Günlük kullanım aracını yatırım amaçlı almak yerine, ihtiyaç halinde kiralama hizmetlerinden yararlanmak daha mantıklı olabilir. Yine de, meraklı koleksiyonerler için belirli araç modelleri zaman içinde iyi birikim olabiliyor.

11- Forex yatırımı

Forex (Foreign Exchange), döviz alım-satım işlemlerinin yapıldığı uluslararası piyasadır. Forex’te yatırımcılar, hesaplarına yatırdıkları teminatla döviz çiftleri, altın, petrol gibi varlıkların fiyat hareketleri üzerine spekülasyon yaparlar. Türk yatırımcılar da genelde USD/TRY, EUR/TRY gibi paritelere yönelir.

Forex piyasasının özellikleri:

• Yüksek kaldıraç: Küçük bir teminatla büyük pozisyonlar alınabilir. Bu hem kârı hem kaybı büyütür.
• 24 saat işlem: Hafta içi günün her saati açık olması, yatırımcılara esneklik sunar.
• Yüksek oynaklık: Düşük hacimli vadeler nedeniyle fiyatlar kısa vadede çok değişebilir.

Forex yüksek kazanç imkânı sunsa da çok tehlikelidir. Yatırımcıların çoğu büyük zarar eder. TCMB ve SPK, bireysel yatırımcı için bazı kaldıraç sınırlamaları getirmiştir. Forex piyasasına kesinlikle “internetten hızlı para kazanma” gözüyle bakılmamalıdır. Deneyimsizler için bahis gibidir; kaybetme riski çok yüksektir.

12- Kripto

Kripto para birimleri (Bitcoin, Ethereum vb.), merkeziyetsiz dijital varlıklardır. Dünyada ve Türkiye’de birçok kişi kripto paralara yatırım yapmaktadır. Kripto yatırımı avantaja dönüşürse çok yüksek getiri sağlayabilir. Ancak özellikleri nedeniyle çok yüksek risklidir.

Özellikler:

• Volatilite: Kripto kurları saniyeler içinde büyük oynamalar gösterebilir. Örneğin Bitcoin 24 saat içinde %10-20 değişebilir.
• Regülasyon eksikliği: Resmî kontrolü yoktur; dolandırıcılık ve hack riskleri bulunur.
• Gelecek vaadi: Bazıları kriptonun geleceğin para birimi olduğunu düşünür, teknolojik yatırımlar, blockchain için umut vadeder.

Yine de uzmanlar uyarır ki, kripto yatırımı ancak kaybetmeyi göze alabileceğiniz tutarla yapılmalı. Yüksek oynaklık sayesinde kısa vadede büyük kar da edebilirsiniz, ama aynı anda büyük kayıplar da yaşayabilirsiniz. Kripto fon, ancak portföyünüzün çok küçük bir yüzdesini oluşturmalı ve mutlaka güvenilir borsalar üzerinden alınmalıdır.

13- Devlet tahvili

Devlet tahvili (Hazine bonosundan farkı, genelde 1 yıldan uzun vadeli olmasıdır) ve hazine bonosu gibi Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı garantisiyle çıkarılır. Bu nedenle en güvenli getirili varlıklardandır. Hazine tarafından vade sonunda belirli faiz ödemesi yapılması garanti edilir.

• Sabit getiri ve garanti: Tahvillerde faiz (kupon) oranı vade başında sabittir. Vade sonuna kadar elde tutarsanız, devletten belirlenmiş faizi alacağınıza kesindir. Dolayısıyla enflasyonu az da olsa aşan sabit gelir beklentisi vardır.
• Likidite: Tahvilleri vadeden önce de Borsa İstanbul üzerinden satabilirsiniz. Ancak erken satış piyasa fiyatına bağlı olacağı için istenmeyen fiyat değişikliği olabilir.
• Farklı türler: Kuponlu (faizli) veya iskontolu (faizsiz, vade öncesi diskonte etmiş kağıt) olarak bulunurlar. Vadesi 1 yıldan uzun olanlar “Devlet Tahvili” olarak adlandırılır.

İş Bankası’na göre, Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili sabit getirili menkul kıymet yatırımlarınız Hazine güvencesindedir. Bu yüzden paranızı devlet tahviline yatırmak, vade beklentiniz uyuyorsa neredeyse risksiz kabul edilir. Faiz oranları vadeye göre değişir; uzun vadeli tahviller genelde daha yüksek faiz verir. Temkinli yatırımcılar portföylerinin bir kısmını DİBS’lere ayırarak sabit kazanç sağlar.

14- Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)

BES, uzun vadede tasarruf yapmayı teşvik eden bir sistemdir. Devlet, BES katılımcısının yatırdığı katkı paylarının %30’u oranında ek destek sağlar. Örneğin yılda 10.000 TL yatırım yapan birine devlet 3.000 TL ek katkı yapar. 2025 yılı için yıllık katkı üst limiti 312.066 TL’dir. Ayrıca, BES fonları genellikle hisse, tahvil vb. araçlardan oluşan portföylerdir ve profesyonelce yönetilir.

BES’in avantajları:

• %30 Devlet Katkısı: Yatırdığınız tutarın %30’u kadar ek para devlet tarafından BES hesabınıza yatırılır. Bu, BES’i diğer yatırımlardan ayıran en önemli özelliktir.
• Vergi avantajı: Katkı paylarının bir kısmı vergi matrahından düşülebilir. Bu da ek bir finansal kazanç anlamına gelir.
• Zorunlu birikim: En az 10 yıl sistemde kalmak koşuluyla hem devlet katkısına tamamen hak kazanırsınız hem de kurumsal emekli maaşı yerine ek bir gelir elde edersiniz. Erken çıkışlarda devlet katkısı kesilebilir.

BES uzun vadeli bir araçtır. Erken vazgeçmek tasarrufun geri kalanı için olumsuz olabilir. Ancak ev hanımları, genç çalışanlar veya öğrenci olsun, uzun vadede birikim yapmayı sağlayan BES’e küçük tutarla bile başlayabilirsiniz. Böylece emeklilik yıllarında ek gelir imkânını değerlendirmiş olursunuz.

2025’te Para Nasıl Değerlendirilir? Stratejik Öneriler.

100 Birimlik Yatırım Önerisi – Yeni Başlayanlar İçin Denge Stratejisi

*Bu içerik yatırım tavsiyesi değildir. Yatırım kararlarınızı alırken profesyonel destek almanız önerilir.

Yaşa Göre Varyasyon (Opsiyonel)

Kaynaklar: Bu rehberdeki bilgiler Türkiye’deki resmi finans kuruluşlarından ve uzman söyleşilerinden derlenmiştir. Yatırım yapmadan önce güncel faiz oranları ve piyasa koşullarını kontrol etmeyi unutmayın. Her yatırım aracının riskleri vardır; portföyünüzü çeşitlendirerek daha güvende olabilirsiniz. Okuduğunuz için teşekkürler.

Para Nasıl Değerlendirilir Sıkça Sorulan Sorular

• Mevduat faizi nasıl hesaplanır?

  +

  Mevduat faizi, yatırdığınız ana paraya bankanın belirli bir dönem için verdiği faiz oranı üzerinden hesaplanır. Örneğin, 100.000 TL’yi yıllık %40 faizle vadeliye yatırırsanız, yıl sonunda 40.000 TL brüt faiz kazanırsınız. Ancak stopaj kesintisi unutulmamalıdır.

• Para fonu caiz mi?

  –

  Katılım esaslı olmayan klasik para fonları faiz içerdiğinden, dini hassasiyeti olan bireyler için uygun görülmeyebilir. Ancak faizsiz fonlar (katılım fonları) mevcuttur ve bu fonlar genellikle dini kriterlere uygun olarak yönetilir. Tercih etmeden önce fonun içeriğini dikkatle incelemek önemlidir.

• Para fonu nasıl alınır?

  +

  Para fonu, banka veya yatırım kuruluşlarının mobil ya da internet şubeleri üzerinden birkaç adımda satın alınabilir. “Fon işlemleri” menüsünden para piyasası fonları seçilerek, istenen tutar kadar alım yapılabilir. Genellikle T+0 veya T+1 sürede işleme alınır.

• Para değerlendirme yolları Ekşi Sözlük’te nasıl tartışılıyor?

  +

  Ekşi Sözlük’te kullanıcılar; döviz, altın, BES, Borsa İstanbul, para fonları ve vadeli hesaplar gibi birçok yatırım yöntemini tartışıyor. Kimi kullanıcılar risksiz yöntemleri savunurken, kimileri daha agresif stratejileri ön plana çıkarıyor.

• Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) nasıl yapılır?

  +

  BES, bir emeklilik şirketiyle anlaşarak başlatılır. Aylık belirli bir tutar fonlara yönlendirilir. Devlet katkısı %30’dur ve 10 yıl + 56 yaş şartı ile çekilebilir. Bankalar ve sigorta şirketleri aracılığıyla online başvuru yapılabilir.

• Likidite nedir?

  +

  Likidite, bir varlığın nakde çevrilebilme hızını ifade eder. Banka hesabındaki para çok likitken, gayrimenkul gibi varlıklar daha az likittir. Para fonları da yüksek likidite sunmalarıyla bilinir, çünkü genellikle günlük alım-satım yapılabilir.

• En popüler 5 para piyasası fonu hangileri?

  +

  2024 itibariyle en çok tercih edilen para piyasası fonları arasında şu fonlar öne çıkıyor:
  QNB Finansbank Para Piyasası Fonu, Akbank T.A.Ş. Para Piyasası Fonu, Yapı Kredi Portföy Para Piyasası Fonu, TEB Portföy Para Piyasası Fonu ve Garanti BBVA Para Piyasası Fonu. Bu fonlar günlük getiri sağlar ve düşük risklidir.

• Araba almak için birikim nasıl yapılır?

  +

  Araba birikimi için önce hedef tutar ve tarih belirlenmeli, ardından harcamalar gözden geçirilerek aylık düzenli tasarruf yapılmalıdır. Para fonları veya vadeli mevduatlar gibi düşük riskli yatırım araçları kısa-orta vadede tercih edilebilir.

• Ev almak için birikim nasıl yapılır?

  +

  Ev birikimi genellikle uzun vadeli bir süreçtir. Disiplinli tasarruf, düzenli gelirle desteklenen bir yatırım planı gerektirir. Konut hesabı, BES veya döviz/altın gibi değer saklama araçları bu süreçte değerlendirilir. Ayrıca yatırım fonları ile kademeli büyüme sağlanabilir.